Het weer wordt kouder, de blaadjes vallen van de bomen en de eerste nachtvorst komt eraan. Misschien nodigt het niet direct uit om naar buiten te gaan, maar november is juist de perfecte maand om je tuin winterklaar te maken! In deze tuinkalender van november vind je 7 praktische tuinklusjes waarmee je deze maand aan de slag kunt. Zo maak je van november een productieve en sfeervolle tuinmaand.
1. Snoeien in november
Nu de meeste bladeren gevallen zijn, is het een goed moment om struiken en bomen te snoeien. Verwijder dode of zieke takken en geef fruitbomen de juiste vorm. Snoeien in de herfst helpt je planten om energie te sparen. Ook verbeter je de luchtcirculatie en voorkom je schimmelvorming. Let wel: snoei niet tijdens of vlak voor vorst. Verse snoeiwonden zijn dan kwetsbaar voor schade.
In november kun je onder andere leibomen, appelbomen, knotwilgen, druiven en bepaalde struiken snoeien. Let op dat je vorstgevoelige planten spaarzaam snoeit en dat je bij planten zoals blaadjeshortensia, oleander en siergrassen wacht tot het voorjaar. Wil je alles stap voor stap leren per plantensoort en veelgemaakte fouten voorkomen? Lees dan onze complete najaarsnoei-gids.
2. Tulpenbollen planten in november
Het najaar is ook alvast het perfecte moment om na te denken over een kleurrijke tuin in het voorjaar. November is namelijk perfect om tulpenbollen te planten. Kies een zonnige, beschutte plek met goed drainerende grond. Graaf een plantgat drie keer zo diep als de bol, plant de bol met de punt naar boven en geef een beetje water. Plant de bollen dicht bij elkaar voor een kleurrijk effect. Na de bloei laat je het blad verwelken voordat je het wegknipt. Voor langdurige bloei kies je botanische of vroegbloeiende tulpen en combineer ze met vaste planten of siergrassen. Lees hier alles over het planten van tulpenbollen.
3. Vogels bijvoeren
Nu de tuin kaler begint te worden is het ook lastiger voor vogels om voldoende voedsel te verzamelen. In november help je vogels de winter door met vetbollen, pinda’s, zadenmengsels en fruit. Kleine vogelsoorten verliezen ’s nachts veel energie, dus elke extra hap is welkom. Bied bij lichte vorst ook vers drinkwater aan; vogels gebruiken het om te drinken en te badderen. Vermijd zout of suiker in het water en geef geen warm water bij strenge vorst.
Extra tips:
- Een mix van verschillende voerproducten (vetbollen, pinda’s, zaden) houdt de vogels gezond en actief.
- Plaats voederplekken op beschutte plekken en dichtbij struiken waar vogels zich kunnen verschuilen.
- Vitaminerijke bessen in de tuin trekken vogels aan en geven ze extra energie voor de winter.
4. Bladeren opruimen of laten liggen?
In november vallen de bladeren massaal van de bomen. Het is verleidelijk om alles direct op te ruimen, maar dat hoeft niet altijd. Bladeren bieden een natuurlijke bescherming voor de bodem, helpen het bodemleven en geven kleine dieren zoals egels en insecten een schuilplaats.
Extra tips:
- Laat een deel van de bladeren liggen in borders en onder struiken.
- Op het gazon is het beter om bladeren te harken, anders kan het gras verstikken en gele plekken ontstaan.
- Gebruik gevallen bladeren eventueel als mulchlaag; dat houdt de grond vochtig en beschermt planten tegen vorst.
Zo profiteer je van de voordelen van een bladerdek zonder dat je tuin er onverzorgd uitziet! Lees hier meer over wat je met bladeren moet doen in de herfst.
5. Laatste keer grasmaaien eind november
Het gazon vraagt in de herfst een andere aanpak dan in de zomer. Terwijl het gras in het voorjaar hard groeit, is het in november tijd om het klaar te maken voor de winter. Bladeren en takjes verwijder je met een hark of bladblazer, verticuteren kan zorgen voor een beter ademend gazon, en bemesten mag nog licht.
Wanneer stoppen met maaien?
Blijf maaien zolang het gras groeit. De bodem moet tussen de 5 en 8 graden liggen; meestal is dat tot eind november. Dit is het moment voor de laatste maaibeurt.
Hoe maaien in november?
- Maai het gras niet te kort; kies nu voor een hoogte van 6 cm in plaats van 3–4 cm.
- Zo blijft het gras beter beschermd tegen kou en krijgt onkruid minder kans.
- Zelfs in de laatste maanden kan het gras nog iets doorgroeien, dus een laatste onderhoudsbeurt is belangrijk.
De laatste maaibeurt is belangrijk om te zorgen dat onkruid niet tussen het gras kan opkomen, bovendien kan het gras nog iets groeien. Iets langer gras is beter bestand tegen de komende kou en dat is te zien in het voorjaar!
6. Kerstverlichting in de tuin ophangen
Eind november is het perfecte moment om je tuin alvast in kerstsfeer te brengen. Denk aan ijspegelverlichting langs de dakrand, vrolijke kerstfiguren tussen de borders of sfeervolle lichtslingers rondom bomen en struiken. Kies voor energiezuinige verlichting en controleer van tevoren of alle lampjes nog werken. Zo geniet je straks van een warme, feestelijke tuin tijdens de donkere dagen!
Tips:
- Hang verlichting op droge dagen op voor veiligheid.
- Verberg kabels zoveel mogelijk tussen planten of langs paden.
- Combineer verschillende soorten verlichting voor een gezellige, gelaagde sfeer.
7. Kleine tuin klusjes voor november
Naast snoeien, maaien en tulpenbollen planten zijn er nog een aantal kleine klusjes die je tuin winterklaar maken:
- Controleer vorstgevoelige planten en zet ze binnen of dek ze af met vliesdoek.
- Plant nog snel voorjaarsbollen voor extra kleur in het voorjaar.
- Hark gevallen bladeren van het gras, zodat het niet verstikt.
- Controleer of je buitenkraan afgesloten is en vul de vijverpomp af.
- Strooi kalk in de borders; dit wordt in de winter opgenomen en verbetert de bodemstructuur.
Deze kleine klusjes kosten niet veel tijd, maar maken een groot verschil voor een gezonde, sterke tuin in het voorjaar.
Wat kan je nog meer doen in het najaar?
Wil je nog meer lezen over hoe je je tuin en kamerplanten kunt voorbereiden op de winter, of alvast vooruitkijken naar het voorjaar? Bekijk dan ook deze handige artikelen:
Met +10 jaar ervaring is Jos een alleskunner en deelt hij zijn passie voor tuinieren en kennis over natuurlijke bestrijdingsmiddelen graag. Of het nu gaat om het bestrijden van insecten of het kweken van groenten en fruit, geen uitdaging is te groot voor hem.
